گندم

پیوند: http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8902080467

براء مى‏ گويد: در آن زمان بود كه من به در خانه بنى‏ هاشم رفتم و خبر را به آنان دادم. (3) حضرت فاطمه (عليهاالسلام )از زمره مخالفان بود و از اين‏رو، خانه وى بلافاصله محل اجتماع ايشان و رويارويى با جريان سقيفه گرديد.

اميرالمؤمنين و فاطمه زهرا (عليهماالسلام) براى بازگرداندن امر خلافت از ابوبكر و بيعت با حضرت على (عليه‏السلام )تلاش زيادى كردند، اما تلاش آنها ثمرى نبخشيد تا اين كه اين مواجهه در جريان تصرف فدك به مبارزه‏اى بزرگ تبديل شد و فاطمه زهرا (عليهاالسلام) براى حق‏خواهى و ادعاى مالكيت فدك، در حضور مسلمانان در مسجد پيامبر حاضر گرديد و در مخالفت با تصدّى مقام خلافت به وسيله ابوبكر، خطابه‏اى طولانى ايراد نمود.

فدك چيست؟ طريحى در مجمع البحرين مى‏گويد: «فدك» از آبادى‏ هاى يهوديان بود كه تا مدينه دو روز و تأخير كمتر از يك منزل فاصله داشت. (4) اين آبادى بنابر نقل كليه مورّخان، به رسول خدا( صلى‏ الله‏ عليه ‏و‏آله) اختصاص داشت؛ زيرا آن حضرت به همراه حضرت على عليه‏السلام آن را فتح كرد و هيچ يك از ديگر مسلمانان در فتح آن شركت نداشت و بنابراين، عنوان «فى‏ء»(5) را از دست داده و ذيل كلمه «انفال»(6) وارد شده بود.

طريحى آورده است: هنگامى كه آيه «وَ آتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّه» (اسراء/ 26) نازل گرديد، حضرت رسول اكرم( صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏آله) «فدك» را به حضرت فاطمه (عليهاالسلام) بخشيد و آن ملك تا پس از رحلت حضرت در تصرف ايشان بود و به زور از او گرفته شد و حضرت على (عليه‏السلام) در يك نقل تأويلى، حدود آن را بدين‏گونه مشخص نمود: يك طرفش كوه احد، مرز ديگرش عريش مصر، مرز ديگر سيف البحر و مرز ديگر دومة الجندل است. (7)

بلاذرى، طبرى، ابن اثير و ابن ابى الحديد نيز مى‏گويند: «خيبر» فى‏ء مسلمانان و «فدك» خالصه رسول خدا (صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏آله) بود؛ زيرا آنان تاخت و تازى در آنجا نداشتند. (8)

اميرالمؤمنين و فاطمه زهرا (عليهماالسلام) براى بازگرداندن امر خلافت از ابوبكر و بيعت با حضرت على (عليه‏السلام) تلاش زيادى كردند، اما تلاش آنها ثمرى نبخشيد تا اين كه اين مواجهه در جريان تصرف فدك به مبارزه‏اى بزرگ تبديل شد و فاطمه زهرا (عليهاالسلام) براى حق‏خواهى و ادعاى مالكيت فدك، در حضور مسلمانان در مسجد پيامبر حاضر گرديد و در مخالفت با تصدّى مقام خلافت به وسيله ابوبكر، خطابه‏اى طولانى ايراد نمود.

پس از روى كار آمدن خليفه اول، از اولين اقدامات در جهت تثبيت قدرت سياسى و اقتصادى خلافت، گردآورى زكات و سامان بخشيدن درآمدها بود و از اين‏رو، تصرف منطقه اقتصادى فدك، آغاز رويارويى عملى با مخالفان سياسى بود كه با اين حركت، درگيرى را از پشت درها به صحنه علمى مسجد كشانيد و فاطمه زهرا (عليهاالسلام) را به بيانى طولانى و مفصّل وادار نمود.

مرحوم مجلسى اين خطبه را در جلد هشتم كتاب بحارالانوار آورده و لغات آن را نيز شرح نموده و برخى مضامين آن را نيز تبيين كرده است. (10)

حضرت زهرا (عليهاالسلام )قرآن كريم را از زبان رسول خدا( صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏آله) و حضرت على (عليه‏السلام) شنيده و روان خويش را در پرتو مفاهيم آن تصفيه نموده است.

محتواى كامل اين سخنان شامل موارد ذيل است:

حمد و ثناى خداوند، شهادت به وحدانيت خداوند، شهادت به رسالت محمّدى (صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏آله) ، تفسيرى از كتاب الله قرآن كريم، تفسيرى از هجده مضمون معرفتى قرآن كريم.

پس از اين مقدّمات، خطابه شروع گرديده و با استناد مستقيم به 21 آيه كريمه و اقتباس از 6 آيه ديگر، استدلال را قوّت بخشيده و از محتواى بحث به آيات قرآن و از آيات قرآن به محتواى سخن سرايت داده شده است.

صفحات: 1· 2· 3· 4· 5· 6· 7