ترجمه و شرح خطبه فدك حضرت زهرا (س)
پیوند: http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8902080467
«خطبه فدك» علاوه بر قاطعيت فاطمه زهرا (عليهاالسلام )در حقخواهى نسبت به ارث خويش، بيش از پيش بيان روشن دفاع از حضرت على (عليهالسلام) است و انتقاد از بىوفايى و خيانت مردمان نسبت به حق صريح اهل بيت (عليهم السلام). حضرت زهرا (عليهاالسلام) در اين محاجّه، با بهرهگيرى متين و استوار از آيات قرآن كريم، تفسيرى مستند و محكم از آيات قرآن را به نمايش مى گذارد كه نشاندهنده اوج اشراف و آگاهى از بيان رموز آيات است و خطبه را از صبغه سياسى به درس معرفتى و كلاس تفسيرى و ادبى بدل مى نمايد كه مفسّر آن در نهايت درجه فهم و ادراك مبانى آيات الهى و نهايت درجه فصاحت و بلاغت در گفتار و سخنسرايى است.
پس از روى كار آمدن خليفه اول، از اولين اقدامات در جهت تثبيت قدرت سياسى و اقتصادى خلافت، گردآورى زكات و سامان بخشيدن درآمدها بود و از اينرو، تصرف منطقه اقتصادى فدك، آغاز رويارويى عملى با مخالفان سياسى بود كه با اين حركت، درگيرى را از پشت درها به صحنه علمى مسجد كشانيد و فاطمه زهرا (عليهاالسلام )را به بيانى طولانى و مفصّل وادار نمود.
اشراف حضرت زهرا (عليهاالسلام )به قرآن:
فاطمه زهرا (عليهاالسلام )در خانه اى پرورش يافته كه نمونه والاى حُسن خُلق، سلامت طبع، دانش، بينش، هدايت و بالاتر از همه مهبط وحى الهى بوده و از اينرو، ضربالمثل كمال و انسانيت، عفّت، پاكى، متانت و آگاهى است.
وى از آنچه پيامبر از حق تعالى تلقّى كرده، بهره گرفته و در خانه پدر و دامان پرورش او به فضايلى آراسته شده كه هيچ دخترى به آنها دست نيافته است. ايشان همچنين از فضل همنشينى همسرى برخوردار است كه تمامى دغدغه او از آغاز تا انجام، قرآن كريم و تحقق آيات آن در ميان مردم بوده است.
وى قرآن كريم را از زبان رسول خدا (صلى الله عليه وآله )و حضرت على (عليهالسلام شنيده) و روان خويش را در پرتو مفاهيم آن تصفيه نموده است. در كتب بسيارى آمده است كه ايشان بر علوم قرآن و مسائل و مطالب اديان و شرايع پيشين آگاهى داشت و خواندن و نوشتن مىدانست و بر حسب فرمان خدا (صلى الله عليه وآله) مطالبى به صورت مكتوب فراهم آورده بود تا از آنها بهره گيرد و در امور دينى و دنيوى، بصيرت و آگاهى يابد. (1)
بلاذرى، طبرى، ابن اثير و ابن ابى الحديد نيز مىگويند: «خيبر» فىء مسلمانان و «فدك» خالصه رسول خدا (صلى الله عليه وآله) بود؛ زيرا آنان تاخت و تازى در آنجا نداشتند. از مباحثاتى كه حضرت با ابوبكر و زنان مهاجر و انصار نموده است، اين واقعيت برمى آيد كه ايشان بر آيات كريمه احاطه كامل داشته و به اقتضاى كلام، از آنها بهره برده و بدانها استدلال نموده است.
گرچه اخيرا قريب 2000 كتاب مستقل و چاپى درباره حضرت زهرا (عليهاالسلام) به 26 زبان دنيا معرفى گرديده اند، (2) ولى كتاب مستقلى در خصوص بيانات قرآنى اين بانوى بزرگ در اين مجموعه ها يافت نمى شود و صرفا مى توان اينگونه بيانات قرآنى را ذيل زندگینامه و نقلهاى تاريخى جستوجو نمود. بخشى از اين گفتارهاى نورانى، در نقلهاى كوتاه و بخش ديگر آن در گفتار مفصّل آن حضرت (عليهاالسلام) در مسجد مدينه (خطبه فدك) و در ديدار با زنان مهاجر و انصار (خطبه عيادت) نمودِ كامل و بارزى يافته اند.
حضرت زهرا (عليهاالسلام) در اين محاجّه، با بهرهگيرى متين و استوار از آيات قرآن كريم، تفسيرى مستند و محكم از آيات قرآن را به نمايش مى گذارد كه نشان دهنده اوج اشراف و آگاهى از بيان رموز آيات است و خطبه را از صبغه سياسى به درس معرفتى و كلاس تفسيرى و ادبى بدل مى نمايد كه مفسّر آن در نهايت درجه فهم و ادراك مبانى آيات الهى و نهايت درجه فصاحت و بلاغت در گفتار و سخنسرايى است.
زمينه سازي خطبه فدكيه بنابر روايت براء بن عازب، پس از خاتمه بيعت در «سقيفه»، كسانى كه در آن مجمع گرد آمده بودند از محل خارج شدند و در كوچه ها به راه افتادند و به هر كس مى رسيدند دست او را مى گرفتند به دست ابوبكر مى ماليدند، چه آن شخص به اين كار تمايلى داشت يا نداشت