مقایسه حج ابراهیمی با حج حسینی
پیوند: http://zolalenor.ir/1394/07/1354/
۱- در حج ابراهیمی همه اعمال ومناسک سمبولیک ونمادین است ودر حج حسینی همه اعمال ومناسک واقعی است.
۲- حج ابراهیمی استطاعت لازم دارد و در حج حسینی توفیق.
۳- در حج ابراهیمی باید از یکی از میقاتها نظیر مسجد شجره وجحفه محرم شد و در حج حسینی از هرکجا اراده کنی وتصمیم بگیری محرم خواهی شد.
۴- احرام در حج ابراهیمی با دو حوله دوخته نشده برای دریافت مجوز ورود به حریم کعبه ومسجدالحرام و به نشانه رهایی از تمامی تعلقات است. ودر حج حسینی با مدد گرفتن از فرامین قرآنی والگو گیری از قیام حسینی کسانی احرام می بندند و آماده حرکت میشوند که در نظر دارند خود بینی ها را کنار گذاشته وبرادری ها را زنده کنند و تمایل دارند در نظامهای قیصری روزگار، حسینی وار زندگی کنند وبا مظاهر ظلم وبیداد مبارزه نمایند.
۵- در حج ابراهیمی تلویه لبیکی است به دعوت باری تعالی برای اعتلای کلمه لا اله الا الله و در حج حسینی تلویه لبیکی است به ندای هل من ناصر ینصرنی، یکی از شاخص ترین معیارهای حقیقت های وحیانی که انسانیت را به اطاعت الهی و مبارزه با فساد وتباهی ها فرا می خواند.
۶- حج ابراهیمی زمان ومکان معین دارد، در ایام معدودات و سرزمین مکه وحج حسینی زمان ومکان معین ندارد"کل ارض کربلا وکل یوم عاشورا”
۷- در حج ابراهیمی غیر مسلمین نمی توانند ورود پیدا کنند"حتی ورود غیرمسلمین به محدوده حرم جایز نیست"ودرحج حسینی هرکس معرفت وتوفیق یافت اجازه ورود پیدا می کند"چه بسیار غیر مسلمینی که در عزاداری های محرم ویا با عنایات معصومین متغیر گردیده اند.
۸- در حج ابراهیمی احرام برای ورود به مکه ومسجدالحرام است ودر حج حسینی احرام برای رسیدن به لقاء پروردگار ومقام “عند ربهم یرزقون"است. وَلاَ تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُواْ فِی سَبِیلِ اللّهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْیَاء عِندَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ (۱۶۹ آل عمران)
۹- در حج ابراهیمی خانه خدا وبیت عتیق سنبل آزادگی است ودر حج حسینی کربلا دانشگاه آزاده پروری است آنجا که می فرماید: إِنْ لَمْ یَکُنْ لَکُمْ دینٌ وَ کُنْتُمْ لا تَخافُونَ الْمَعادَ فَکُونُوا أَحْرارًا
۱۰- در حج ابراهیمی نقش آفرین اصلی هاجر کنیز ساره وهمسرابراهیم خلیل الله بود و در حج حسینی در کربلا حسین فرزند فاطمه وعلی (ع) و زینب،عزیز زهراودختر علی (ع) وعلی اکبر وعباس و… بوده اند.
۱۱- در حج ابراهیمی سعی صفا ومروه برمبنای تلاش هاجر برای رفع تشنگی اسماعیل برنامه ریزی شده ودرحج حسینی تلاش ابوالفضل برای رفع عطش اهل حرم ودر مسیر خیمه گاه تا شریعه فرات برنامه ریزی شده است.
۱۲- در حج ابراهیمی آنچه هاجر به دنبال آن میرود آب نیست بلکه سراب است،ودر حج حسینی آنچه عباس به دنبال آن میرود آب است وتلالو آبی که با وجودکثرت آن اهل بیت از آن محروم وممنوع شده اند.
۱۳- در حج ابراهیمی حضرت ابراهیم خانواده را به فرمان الهی به وادغیر ذی زرع آورده بود وتشنگی کشیدند و در حج حسینی امام خانواده را به سرزمینی ذی زرع آورده بود و از عطش می سوختند.
۱۴- در حج ابراهیمی حجر اسماعیل که پناگاهی شده بود برای اسماعیل وهاجر و محافظت آنان از آفتاب به اندازه ای حرمت یافت که در طواف جزءخانه محسوب می شود و در حج حسینی خیمه گاه حسینی که پناهگاهی بود برای فرزندان وبانوانی که پدران وهمسران آنها در مقابل چشمشان به فجیع ترین وجه به شهادت رسیده بودندودشمن بجای حرمت گذاری خیام به همین پناهگاه مختصر هم رحم نکرده ودر کمال قساوت به آتش کشید.
۱۵- در حج ابراهیمی هاجر آن زمان که در فاصله صفا ومروه اسماعیلش را نمی دید هروله می کرد تا لحظه ای چشم از نور دیده برندارد و در حج حسینی رباب وزینب آنگاه که امام،علی اصغر را به سوی میدان می برند تا سیراب کنند وبر مردم حجت تمام کنند چشم از علی اصغر بر نمی داشتند و آنگاه که خون گلوی علی اصغر را در آسمان پراکنده یافتند چشم از علی اصغر وحسین برداشته که مبادا موجبات خجالت امامشان را فراهم کرده باشند.
۱۶- در حج ابراهیمی حضرت ابراهیم،اسماعیل را به قربانگاه برد ولی قربانی نکرد (وفدیناه بذبح عظیم) و در حج حسینی امام،اسماعیل هایی را مانند علی اکبر و علی اصغر و عباس و…به قربانگاه برد وقربانی کرد.
۱۷- در حج ابراهیمی حاجی به نشانه عبودیت سر می تراشید و در حج حسینی به نشانه عبودیت سر می دهد و حتی سری که در راه خدا داده است اگر دشمن بر گرداند به سمت دشمن بر می گرداند :نظیر ام وهب.
۱۸- در حج ابراهیمی عرفات ومشعر ومنی جنبه مکانی دارد و در حج حسینی جنبه معرفتی .
۱۹- در حج ابراهیمی اکثر محرمات از جنس آرایش و همسر گزینی و نگاه در آینه و روغن مالیدن وعقد و…است که غالبا در شرایط عادی بر کسی حرام نیست و در حج حسینی محرمات همان محرماتی است که برهمه حرام است ولی بر عاشق حسینی حرمت آن مضاعف می شود.
۲۰- در حج ابراهیمی رمی جمرات با هفت عدد سنگ ریزه به سوی نماد شیطان در روز عید قربان تحقق می یابد ودر حج حسینی با سنگ ریزه و به سوی نماد شیطانی نبوده بلکه باشمشیر ونیزه وتبر وعمود آهنین ودر مقابل دشمن واقعی وشیطان مجسم بود.
۲۱- در حج ابراهیمی بعد از قربانی حاجی روز یازدهم و دوازدهم وحتی سیزدهم را بعنوان ایام تشریق در منی توقف می کنند تا نور اشراق بر سراسر وجودش تلالو نماید وبه محبوب نزدیکتر شوند و در حج حسینی وقوف در کربلا بعد از قربانیان عاشورا برای حضرت زینب و امام سجاد و دیگر اسراءمقدور نبود و با نهایت شکنجه وخشونت از طرفی و آه وناله و خاطره از طرفی دیگر همراه بود.
۲۲- در حج ابراهیمی سخت ترین حالت برای حاجی زمانی است که باید حرم را ترک کرده و با خانه وداع نماید که در این حالت اشک در چشمان حاجیان افتاده ولی امیدی دردل برای برگشت به منزل وتجدید دیدار نزدیکان دارند و در حج حسینی سخت ترین حالت برای حضرت زینب و اهل حرم زمانی بود که امام برای آخرین وداع آمده بودند و اهل حرم هیچگونه پناهگاهی جز خدا نداشتند.
۲۳- در حج ابراهیمی وقتی زائر به وطن بر می گردد با سلام وصلوات می آیند و از او استقبال می کنند و در حج حسینی وقتی کاروان اسرا ءبه کوفه که زمانی مرکز حکومت مولی علی(ع)پدر زینب وحسین بود ،در غل وزنجیر وارد می شوند وتعدادی از مردم بر مصیبت ها واسارتها می خندند و هلهله می کنند وبر دل ریش اسراءنمک می پاشند.
۲۴- در حج ابراهیمی حاجی اگر با زیارت مقبوله بر گشته باشد،یاد خدا به اندازه یاد آباء واجدادیا کمی بیشتر زنده خواهد شد و از خدا زیبایی های دنیا وآخرت و نگهداری از عذاب الهی تقاضا خواهد نمود و اگر مردود شده باشد فقط دنیا را خواهد خواست ثُمَّ أَفیضُوا مِنْ حَیْثُ أَفاضَ النَّاسُ وَ اسْتَغْفِرُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحیم (۱۹۹) ٌفَإِذا قَضَیْتُمْ مَناسِکَکُمْ فَاذْکُرُوا اللَّهَ کَذِکْرِکُمْ آباءَکُمْ أَوْ أَشَدَّ ذِکْراً فَمِنَ النَّاسِ مَنْ یَقُولُ رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا وَ ما لَهُ فِی الْآخِرَهِ مِنْ خَلاق (۲۰۰) وَ مِنْهُمْ مَنْ یَقُولُ رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَهً وَ فِی الْآخِرَهِ حَسَنَهً وَ قِنا عَذابَ النَّار(۲۰۱) ُولئِکَ لَهُمْ نَصیبٌ مِمَّا کَسَبُوا وَ اللَّهُ سَریعُ الْحِسابِ. و در حج حسینی مردودی مفهومی ندارد ویاد خدا تا آنجا در دل اهل حرم شکوفاست که جز زیبایی نمی بینند “ما رایت الا جمیلا".
محمد جواد اسماعیل زاده
صفحات: 1· 2